Wodospady Krka

PARK NARODOWY KRKA

Rzeka Krka bierze początek w Górach Dynarskich, niedaleko Knina, po czym spływa w stronę Adriatyku, gdzie – po 72,5 km biegu – kończy żywot w śibenskim kanale. Utworzony w 1985 r. Park Narodowy Krka (Nacionalni park Krka, 111 km2) obejmuje jej większy odcinek, od Knina po Skradin. Najciekawsze fragmenty, znane ze zjawisk krasowych, to odcinek od Visovaćkiego jezera po Skradin i na północ od Visovaćkiego jezera. Ciekawostką przyrodniczą jest ciąg wodospadów (główne to Skradinski buk i Rośki slap) i dolina rzeki przybierająca gdzieniegdzie postać kanionu. Atrakcje stworzone przez człowieka to przede wszystkim klasztory: na wyspie Visovac i na północ od wodospadu Rośki slap.

Dyrekcja parku ma siedzibę w Szybeniku (Trgu Ivana Pavla II nr 5; http://www.npkrka.hr/ ).
Wejścia do parku są dwa: w Skulidinie i Lozovacu. Większą popularnością wydaje się cieszyć Lozovac z gigantycznym parkingiem i rozbudowaną infrastrukturą turystyczną | (lokale gastronomiczne, kantor, sklepy z pamiątkami itd.). Od 9.00 ilu 17.00 co 20 min odjeżdża stąd autobus (w cenie biletu) do najczęściej odwiedzanego miejsca w parku – wodospadu Skradinski Buk. Do wodospadu można także dotrzeć statkiem ze Skulidina (rejs wliczony w cenę biletu; ml pływa o każdej pełnej godzinie- drodze mijamy ruiny rzymskiego akweduktu na prawym brzegu).

Zwiedzanie

Przy wodospadzie Skradinski buk zorganizowano ścieżkę dydaktyczną czyli ciąg drewnianych pomostów prowadzonych przez zalesione rozlewiska. Jej przejście zajmuje do godziny, w zależności od tempa marszu Zacząć można przy zabudowaniu (nieopodal miejsca, w którym działa bezpłatne minimuzeum z wystawą dawnych urządzeń przemysłu wodnego, obsługa często je włącza).

Wodospad – ciąg 17 kaskad o łącznej wysokości 45,7 m, rozciągających się na 800 m – jest nieopodal jeziora, (miejsce do kąpieli pod wodospadem).

Aby zwiedzić inne części parku, 11 zęba dodatkowo płacić. Powyżej wodospadu rzeka przeobraża się w rozlegle Visovaćko Jezero, znane z wysepki, na której w cieniu pinii stoją zabudowania klasztoru Franciszkanów. Historia osadnictwa na wyspie zaczęła .u; w XIV w., kiedy pojawili się pustelnicy. W 1440 r. uciekli. Przez 5 lat zabudowania pozostawały niezamieszkane, po czym wprowadzili się do nich mnisi. Kościół wzniesiony został pod koniec XVII w, a dzwonnica z czworobocznym szpikulcem, z lewej, w 1728 r. Na wyspę można dotrzeć statkiem kursującym od Skradinskiego buku (kilka razy dziennie; 60 kn, dzieci w wieku 4-14 lat 50% zniżki, poniżej 4 lat-bezpł.).

Dalej w górę rzeka nieco się zwęża. Powyżej pojawia się kolejny duży wodospad – Rośki Slap. Nie jest to pojedynczy uskok, lecz seria kaskad, strumyków i utworzonych przez nie wylewek rozciągających się na obszarze u długości 650 m i o szerokości l km) m. Ogólna wysokość wodospadu wynosi 25,5 m, a ostatnia kaskada (największa) spada do rzeki z wysokości 15 m. Do wodospadu pływają te same statki, co na wyspę z klasztorem (100 kn, dzieci i w wieku 4-14 lat 50% zniżki, poniżej) 4 lat- bezpł.). W miejscu największego zwężenia na prawym brzegu (czyli z lewej strony, jeśli płynie się do Kiśkiego slapu) wznoszą się ruiny zamku Babin grad, a naprzeciwko – ruiny zamku Kamićak i kościół św. Mikoluja (crkva sv. Nikole).

Bardzo malowniczy jest odcinek Krki ponad Rośkim Slapem. Przez następne 11 km rzeka przedziera się przez wąski i głęboki na 150-200 m kanion. Rozszerza się tylko w jednym miejscu na prawym brzegu. Stoi tu prawosławny klasztor Krka (inaczej: Klasztor św. Archanioła Gabriela), którego dzieje sięgają początków XV w., kiedy był własnością siostry serbskiego władcy Jeleny Śubić. Zabudowania w obecnej postaci pochodzą z XVIII w, choć zachowała się część XIV-wiecznego wyposażenia. Nieco niżej, na wysokim lewym brzegu uwagę zwracają ruiny starego chorwackiego zamku Bogićin (Vilingrad) z XIV w. (dojście ścieżką z wioski o tej samej nazwie).

Kanion i klasztor można zobaczyć, płynąc statkiem na wycieczkę organizowaną przez park. Statki odpływają w okolicach Rośkiego slapu, a wycieczka trwa mniej więcej 2 godz. (60 kn, dzieci w wieku 4-14 lat 50% zniżki, poniżej 4 lat – bezpł.). Powyżej klasztoru kanion ciągnie się jeszcze przez parę kilometrów, aż do dwóch kolejnych XIV-wiecznych chorwackich zamków na przeciwległych brzegach rzeki. Zamek Trośenj zajmuje prawy brzeg, a naprzeciwko niego wznosi się zamek Nećven (dojście z przysiółka Nećven, droga nie jest łatwa).

Chcąc poznać park, trzeba zdecydować się na kosztowne rejsy statkami, ale jest to najlepszy sposób na zwiedzanie. Objeżdżając go dookoła, zbyt wiele się nie zobaczy (poza tym drogi są kiepskie), a tras pieszych wędrówek jest bardzo niewiele.

Źródło rzeki Krki znajduję się u podnóża Dinary koło Kninu. Z zatopioną częścią ujścia rzeka ma długość około 72km. Przeciętny roczny przebieg przez wodospad wynosi 55m3/s, a podczas silniejszych deszczów wzrośnie do ponad 350m3/s. Ze swoimi siedmioma wodospadami: Bilusica buk (22,4 m), Corica buk lub Brljan (15.5), Manojlovacki wodospady (ciąg wodospadów o wysokości 59.6 m z główną kaskadą o wysokości 32 m), Rosnajk (8,4 m), Miljacka wodospad (23,8 m), Roski wodospad (25,5 m) i Skradinski buk (17 kaskad o łącznej wysokości 45,7) i łącznym spadem 242 m Krka jest fenomenem naturalnym i skalistym. Kamień wapienny osadzony z wody, który wytwarza progi, pokrywy, zasłony i inne formy geomorfologiczne jest fenomenem podstawowym, na nim opiera się dzisiejszy obraz hydrogeologiczny i pejzażowy Parku Narodowego. Wodospady są wytworami biodynamicznymi, które rosną poprzez stałe osady wapienne.

PN „Krka” należy do południowoeuropejskiego obszaru, który ze względu na obfite położenie i mozaikowy podział różnego rodzaju żyjątek charakteryzuje się wyjątkowo bogatą i rozmaitą fauną i florą. Na obszarze PN „Krka” stwierdzono 860 rodzajów i pod rodzajów roślin, wśród których jest sporo adriatyckich gatunków. Pod względem bogactwa gatunków roślinnych, wśród ciepłych i suchych oraz wilgotnych i cienistych żyjątek, szczególnie interesujące są wodospad Roski ze swoją wegetacją kanionową oraz wodospad Skradinski, który umożliwia obserwację roślinnych gatunków. W rzece Krce żyje 18 rodzajów ryb, wśród których jest 10 rzadkich gatunków, co zalicza rzekę do pomników przyrody najwyższej kategorii. Duża rozmaitość (22 rodzaje), struktura wspólnot ptaków i duże znaczeni Krki dla wędrówek wiosennych i jesiennych zlicza ją do najbardziej wartościowych regionów w Europie pod względem ornitologicznym. Wśród ssaków najbardziej cenna jest fauna nietoperzy, która zawiera 18 rodzajów, głównie zagrożonych lub przed wymarciem w Europie.

Obszar rzeki Krki obfity jest w ślady archeologicznych osiedli oraz w liczne pomniki historyczne i kulturalne. Najstarsze ślady, które świadczą o obecności człowieka wzdłuż Krki są to prehistoryczne znaleziska pozostałości z paleolityku, ceramika neolityczna, nożyczki krzemienne oraz fragmenty żaru i kości. Wzdłuż prawego brzegu Krki, pomiędzy miastem Skradin (w całości chronione jako pomnik kultury) i Skradinskim wodospadem, znajdują się pozostałości antycznego wodociągu rzymskiej Scardony. Na terenie parku znajdują się pozostałości kilku średniowiecznych staro-chorwackich twierdz z XIV wieku: Trosenj-grad, Necven-grad, Bogocin-grad i Kljucica, która ze względu na swoje wymiary i zachowanie stanowi jeden z najbardziej znaczących obiektów fortyfikacyjnych w Chorwacji. Wśród obiektów sakralnych najcenniejszymi perłami Parku są kościół franciszkański i klasztor na wysepce Visovac oraz klasztor „Krka” za swoim bogatym skarbem artystycznym i kulturalnym. Na wodospadzie Roskim i wodospadzie Skradinskim znajdują się liczne młyny i słupy, które mają wyjątkowe znaczenie kulturalno-historyczne.

Park można obejść drogą wodna, szosą lub piechotą. W organizacji PN „Krka” można drogą wodną zwiedzić wodospad Skradinski, ze Skradinu oraz wyspę Visovac i wodospad Roski z przystani znajdującej się nad wodospadem Skradinskim. Na życzenie odwiedzającego organizowane są wycieczki panoramiczne do ujścia rzeki Cikoli. Samochodem Park można zwiedzić korzystając ze wszystkich dróg publicznych zaznaczonych na mapie, oprócz dróg pieszych przy wodospadzie Skradinskim, na wyspie Visovec oraz przy klasztorze „Krka”, które można zwiedzić jedynie w organizacji PN „Krka”statkiem lub autobusem.

Tourizam.npk@npkrka.hr (zgłoszenie grupy), opłata 20 Kun, grupa dorosłych – 55 Kun, http://www.npkr.hr/